Australia 2023/24

Na przełomie roku przeżywam przygodę australijską. Dość regularnie opowiadam o tym na swoim profilu facebookowym, gdzie zapraszam do śledzenia. Już widzę, że nie uda mi się niestety podjąć tematu badań ornitologicznych. Awifauna jest tu dobrze rozpoznana i musiałby się chyba zdarzyć cud, bym rzeczywiście coś cennego znalazł, co byłoby warte większego nakładu pracy. Dlatego skupiam się na poznaniu przyrody i regularnie wrzucam obserwacje do eBird a także silniej zacząłem wykorzystywać iNaturalist, gdzie wprowadzam spotkania z organizmy innymi niż ptaki. Gromadzę też nagrania audio i filmy, ale to uporządkować będę mógł dopiero po powrocie.  Przyznam, że mam dużą frajdę z samodzielnego szukania i rozpoznawania gatunków i ich głosów. Z ptaków, które obiecałem sobie zobaczyć, został jeden, może dwa. Ale nie powiem jakie, by nie zapeszać. Jest wciąż szansa, bo przede mną jeszcze miesiąc pobytu.

1.  Teren. (1)  Zostałem zaproszony do sympatycznego teamu inwentaryzującego sóweczki w Puszczy Noteckiej i Puszczy Nad Gwdą. Przydzielony mi obszar leżał w północnej części P. Noteckiej. Znałem te lasy z przeszłości. Gdy kończyłem SP przeszedłem je w ramach harcerskiego obozu wędrownego (bagaże woził nam Żuk), a kiedy zbliżał się koniec studiów przedreptałem całe z zachodu na wschód. Niestety lasy mocno się zmieniły, głównie przez obniżenie wieku rębnego sosny oraz drapieżne pozyskanie na eksport. Całą robotę przejęły harvestery, więc ciężko o jakiś w miarę naturalny fragment, gdzie włochatki czy sóweczki miałyby wszystko, co im potrzeba do życia.  (2) Skończyliśmy inwentaryzację ptaków w Lasach Sobiborskich i Dolinie Wieprza. Doświadczenie ogromne a poza tym zobaczyłem jak różne mogą być krajowe RDOS-ie. Od mało profesjonalnego i przyjaznego lubelskiego postaram się trzymać z daleka. (3) Z Fundacją dla Przyrody szukaliśmy żurawi na Polesiu. Z nadajnikami latają obecnie 3 żurawie (strona fb), więc obecnie przyglądamy się ich losom. Powiesiliśmy też sporo koszy w Poleskim Parku Narodowym dla puchacza oraz puszczyka mszarnego, który, choć pojawił się tutaj dopiero raz, to być może właśnie nie zostaje tu na dłużej ze względu na deficyt odpowiednich gniazd. (4) Poza tym: liczenia na Śnieżniku w ramach Monitoringu Ptaków Gór, włochatki w PN Gór Stołowych i krótki pobyt na obozie Bukówka u stóp Karkonoszy. Gdybym miał wymienić najważniejsze z mojego punktu obserwacje, będą to z pewnością: słonka przenosząca pisklęta (tu o tym piszę), wyszukane gniazdo puszczyka mszarnego oraz obserwacja i rejestracja video długiego pojedynku dwóch dudków (udostępniam wrótce).
2.  Kameralnie. Nie prowadzę ptasiej life list, ale podliczam za to znalezione samodzielnie gniazda krajowych gatunków, których obecnie mam w kolekcji 166. W tym roku doszły: cyraneczka, słowik szary i puszczyk mszarny. Przy tym ostatnim, dzięki kamerze zamontowanej przez Fundację dla Przyrody z Lublina, mogliśmy podglądać ptaki online (tu np. relacja na żywo i spotkanie z ekspertem). W Ornitho.pl wprowadziłem w sumie ponad 2 tys. rekordów. Dorzucam też w miarę regularnie filmy na własny kanał YouTube i do bazy eBird. Doszło 5 publikacji (w sumie 127), w tym o pierwszym gnieździe karliczki w Polsce po ponad 100 latach, choć istnieją mocne przesłanki, że może być to w ogóle pierwsze znalezisko krajowe. Od chwili zlikwidowania pracowni naukowej w PNGS „publicystyka” ociera się właściwie o hobby, bo nikt mnie już z punktów nie rozlicza, rzadko kiedy też dostaję za to jakąś prowizję. Wyznaję jednak zasadę, że po to chodzisz w teren i prowadzisz badania, żeby potem o tym napisać. Tym niemniej mam nieco twórczego luzu i nie muszę się starać, by wysyłać publikacje często i gęsto oraz do czasopism punktowanych wysoko, co jest zmorą naukowców. W końcu najlepsze prace wymagają czasu i wieloletniego zaangażowania.
3.  Nagrania audio. Nagrywanie głosów przyrody traktuję hobbistycznie, choć często ociera się ono o moją profesję. Ten rok na xeno-canto zamknąłem liczbą 2193 nagrań 244 gatunków, w sumie 38,5 godzin. Najwięcej w bibliotece mam nagrań włochatek (92), uszatek błotnych (83) i dzięciołów czarnych (67). Tutaj wrzucam i szerzej opisuję ciekawsze nagrania, nie tylko ptaków.
4.  Zjazdy. Nareszcie po pandemii wracamy do normalności także pod kątem spotkań. Odbyła się pierwsza edycja Festiwalu Przyrody w Lublinie, gdzie opowiadałem o drapieżnej naturze sów. Bombą dla wszystkich były diaporamy Grzesia Leśniewskiego z towarzyszeniem na żywo grającej grupy DesOrinet do kompozycji obecnego na widowni Michał Lorenca. Wydarzenie rewelacyjnie dopięte i mam nadzieję stanie się cykliczne. Uczestniczyłem też po latach w zjeździe Czeskiego Tow. Ornitologicznego w Mikulovie. Tym razem z mocnym, ukraińskim akcentem.
5.  Film. Jako pomoc terenowa i konsultant naukowy brałem udział przy realizacji filmu „Nature Woodpeckers The Hole Story„, dla amerykańskiej telewizji publicznej, w reżyserii Ann Johnson Prum. Moja działka dotyczyła dzięcioła czarnego. Powstał z tego prawdziwy majstersztyk, którego wciąż nie mogę się „naoglądać”.
6.  Muzyka. (1) Spotify wskazał, że najczęściej słuchanym przeze mnie utworem w mijającym roku był Rook grupy Shearwater. Nigdy bym nie zgadł, ale rzeczywiście brzmiał często. Generalnie cała pierwsza piątka warta uwagi (fot. niżej). Ulubioną artystką podobnie jak w ub. roku była PJ Harvey, po niej Archive i Bluszcz. Wygląda na to, że jestem jej zagorzałym fanem 🙂 (2) W teatrze muzycznym Capitol we Wrocławiu obejrzałem w tym roku 5 przedstawień. Trudno wyróżnić któreś bardziej czy mniej, ale gorąco muszę polecić  „Mock. Czarna burleska” i „Priscilla, Królowa Pustyni. Musical”. (3) Z koncertów: Radek, Poniedzielski i w końcu po raz pierwszy Stare Dobre Małżeństwo. Występ wyczekiwany przez życie całe, bo w końcu człowiek się na SDM wychował a stary repertuar do wierszy Stachury zna na pamięć.
7.  Podróże. Dwukrotnie w tym roku odwiedziłem Sycylię, jej wschodnią i zachodnią rubież. Oczywiście wielokrotnie Czechy, które kryją ogrom atrakcji. Trudno się nasycić.
8.  Spływy. W tym roku raptem cztery wodowania: na Bobrze, Baryczy, rz. Miała w P. Noteckiej oraz Zb. Nyskim.

Co mógłbym sobie obiecać na 2023 rok? Chciałbym częściej mieć w rękach szkicownik i gitarę. Tropikalna wyprawa w planach. Resztę pragnień i postanowień o dziwo spełniam na bieżąco.

Obóz ornitologiczny na Buce – X 2020

Na krótko zawiało mnie znów na Bukę. Tym razem była to misja ratunkowa, gdyż trzeba było łatać załoganckie dziury. Kierowniczyła Hania, bo trzeba podkreślić, że na Buce rządzą kobiety. Wolałbym nie wiedzieć jakie są następstwa dla tych, którzy tego porządku nie uznają. Raczej nie zetknąłem się w życiu z kiepskim obozem. A jeśli policzyłem dobrze, to był mój 25 z kolei. Sporo. Był to kiedyś mój sposób na spędzanie wakacji a potem też jesieni. Buka jest o tyle inna, że tu ptaki łapią się równo. Obchód dawniej suchy jest teraz mokry – i odwrotnie. Obecnie przybrały robocze nazwy lewy i prawy albo też duży i mały. Zależnie od załoganta. Zdecydowałem się jak zwykle również na kontrole nocne z obchodami co 2h. Schwytały się 3 uszatki. No i chyba zaliczyłem mój najgorszy obchód w życiu, czyli ostatni, godzinę po zachodzie słońca, gdy musiałem wyplątać z drozdówek i drapolówek 8 drozdów, tj. kwiczoły, kosy i śpiewaka. A każdy z nich zaplątany niemiłosiernie. Musiały tam wisieć co najmniej godzinę. Przenocowały i rano bez ociągania się złapały wiatr pod skrzydła.

Zdjęcia pochodzące wyłącznie z Doliny Biebrzy. Zawsze gdy tam jestem czuję podniosłą aurę, oczekiwanie, że za moment coś niesamowitego się zdarzy, że będę świadkiem wyjątkowej chwili. Było tak wielokrotnie: spotkania z wilkami w tym z kilkudniowymi szczeniakami, dorosłymi i dopiero co uroczonymi łośkami, orlikami grubodziobymi, toki dubeltów i batalionów, tokujące łęczaki i kuliki wielkie, sóweczka, popielica, dzięcioły białogrzbiete i trójpalczaste, lęgi jerzyków w dziuplach, żurawie broniące gniazd przed krukami, łopatacz zatopiony w bagnie – ofiara wilków, gniazdo droździka, uszatek błotnych, słonki…. Wierzę, że takich chwil będzie więcej.

Obóz nad zb. Bukówka, Buka X 2019

Ponownie dałem się namówić na obrączkowanie ptaków w ramach działania Krajowej Sieci Stacji Obrączkowania Ptaków. Mądre projekty badawcze warto wspierać, więc się długo nie broniłem. To był krótki, ale intensywny pobyt na Bukówce (tutaj o akcji), zaledwie godzinę jazdy ode mnie po czeskich drogach. Nie wiem, czy mam szczęście do załogantów, czy po prostu świat ptasiarzy jest jakiś wyjątkowy. Ekipa była bardzo ogarnięta, zdyscyplinowana, i radosna, więc słowo „kierownik” nabrało jakiegoś pejoratywnego wydźwięku, zatem skupiałem się głównie na obrączkowaniu. Jedynie część nocnych obchodów i ustalenie tych najwcześniejszych leżało w mojej gestii. No i pomoc w trudnych przypadkach zaplątań w sieci. Czyli w sumie niewiele. Zdolna Emilia karmiła nas jakimiś wymyślnymi potrawami na obozowym gwoździu, że uszy się trzęsły (zdanie „jak przyjdę z obchodu to zjem dokładkę” wywoływało śmiech, bo wiadomo było, że ten plan nie może się ziścić). Obrodziło tym razem w pierwiosnki i czyże (podczas mojego pierwszego obchodu musiałem wyciągnąć z jednej sieci 29 os.). Zdarzył się jakiś późny trzcinniczek, jeden z niewielu szczygłów w historii obozu, uszatka pierwszej nocy, kilka kwiczołów i pokrzywnic. Ptaki były mocno otłuszczone, nawet nad ranem. Jeden strzyżyk miał aż 8 w skali otłuszczenia (tylko nieco wolnych partii bez tłuszczu na piersi). To chyba dowód, że mają tam niezły wypas. W pentadzie 256 ptaków. Akurat na mojej zmianie zdarzył się osobnik z numerem 23.000 (tyle ptaków tu zaobrączkowano). Zorientowaliśmy się dopiero drugiego dnia, ale pewnie ustalą który i oddadzą mu należny hołd. Bo tak jest w zwyczaju Bukówki.

Galeria zdjęć z lat 2017-2018 z Beskidu Niskiego, Pogórza Przemyskiego i Bieszczad